მე ვიყავი ცის მახლობლად მდებარე მთის პლატოზე, სადაც ტერიანი დაიბადა და, როგორც ჩანს, ის სავსეა იმ ნისლიანი სიბნელით და ნაზი ოცნებებით, რომლებიც განსაზღვრავენ ჩვენი ნიჭიერი პოეტის საქმიანობას.”
ჰ.თუმანიანი

ჯავახეთმა რთული და გრძელი ისტორიული გზა გაიარა. დღევანდელი საქართველოს ეს ნაწილი, ქვეყნის ადმინისტრაციული ტერიტორიული დაყოფის მიხედვით, ახლა ჩნდება 1994 წლის აღწერით. ჩამოყალიბდა სამცხე-ჯავახეთის და წალკის მხარის სახით, რომელიც ამ უკანასკნელის მოსაზღვრე და მეზობელი სხვა მხარების ნაწილია. სამცხე-ჯავახეთში შედის ახალციხე და ახალქალაქი, რომლებიც საბჭოთა წლებში დაახლოებით 5 რაიონად იყო დაყოფილი. სამცხე (მესხუნიკი, ახალცხის პროვინცია) სამცხე-ჯავახეთის ნაწილია ამჟამად დაყოფილია ადიგენის (ფართობა: 799,5 კმ2), ახალციხის (1010,3 კმ2), ასპინძის (ასპნჯაკ, 825,3 კმ2) რეგიონებად.
ჯავახეთის ნაწილი (ახალქალაქის გუბერნია) თავის მხრივ ადმინისტრაციულად იყოფა ახალქალაქის (1200 კმ2) და ნინოწმინდის (ყოფილი ბოგდანოვკა, 1400 კმ2) რაიონებად. წალკის რაიონის ტერიტორია, რომელიც არ შედის ამ რეგიონში, 1050 კმ2-ია. ამჟამინდელი სამცხე-ჯავახეთის მხარე ასევე მოიცავს საკურორტო რეგიონს ბორჯომს (1,189 კმ2), რომელიც ყოფილი გორის პროვინციის ნაწილია, თუმცა რეგიონის სამხრეთით მდებარე სომხებით დასახლებულ მხოლოდ 4 სოფელს აქვს ისტორიულ-გეოგრაფიული კავშირი ჯავახეთიდან. ..
სომხურ და მსოფლიო წრეებში ბევრი ცნობილი ადამიანი დაიბადა და გაიზარდა ჯავახეთში
Այդպիսիներից առանձնացնենք անվանի աշուղներ Սիայուն, Թիֆիլուն, Մաթինին, Ֆիրաղուն, Սուխանուն, Ջիվանուն, Հավասուն, աշխարհահռչակ նկարիչներ Վարդգես Սուրենյանցին, Հակոբ Կոջոյանին, Վահրամ Գայֆեջյանին, բանաստեղծներ Դերենիկ Դեմիրճյանին, Վահան Տերյանին, Հովհաննես Մալխասյանին, Մկրտիչ Սարգսյանին, Աղասի Այվազյանին, հասարակագետներ Սեյլանին (Արշակ Մադոյան), Հակոբ Մանանդյանին, Ստեփանոս Մալխասյանցին, Արամ Ղանալանյանին, Կարդինալ Գրիգոր Պետրոս ԺԵ Աղաջանյանին, Վենետիկի Մխիթարյան Միաբանության անդամներ, առանց ընդմիջումներով հրատարակվող հայոց ամենաերկարամյա պարբերականի՝ «Բազմավեպի» խմբագիրներ Հայր Վահան Հովհաննիսյանին և Հայր Եղիա Վարդապետ Փեչիկյանին, հայ երկրաբան, ՀՀ ԳԱԱ Երկրաբանական գիտությունների ինստիտուտի և ՀՀ ԳԱԱ Երկրաբանական թանգարանի հիմնադիր Հովհաննես Կարապետյանին, ժողովրդական երգչուհի Լուսինե Զաքարյանին, Հայոց առաջին Հանրապետության վարչապետեր Հովհաննես Քաջազնունուն և Համո Օհանջանյանին, նույն պետության նախարարներ Ռուբեն Տեր-Մինասյանին ու Ռուբեն Դարբինյանին (Արտաշես Չիլինգարյան), ճարտարապետ Գևորգ Քոչարին և այլոց, որոնցից յուրաքանչյուրն իր գործունեությամբ արժանի է խոնարհումի ու խնկարկման:

Გამოსადეგი ბმულები
აშშ
- 5341 Aura Avenue Tarzana CA 91367
- 4245351668
- javsupfund@gmail.com
დაგვიკავშირდით
სომხეთის, ერევანი
- ხორენაცი 15, პირველი სართული ("ელიტ პლაზა" ბიზნეს ცენტრი)
- +374 10 52 20 26
- info@jah.am
საქართველო, ქალაქ ახალქალაქი
- წერეთლის 34
- +995 579 252 494
- jah.georgia.fund@gmail.com
