Ջավախքում սակավաթիվ են մշակութային օջախներն ու կենտրոնները և նույնիսկ նման սակավաթվության պարագայում միշտ չէ, որ վերջիններս գտնվում են բարվոք վիճակում:

      Հրատապ վերանորոգման և վերականգնման խնդրի առջև կանգնած մշակութային կարևորագույն կառույցներից մեկն էլ Վահան Տերյանի տուն-թանգարանն է Ջավախքի Նինոծմինդայի շրջանի Գանձա գյուղում: Մեծանուն  բանաստեղծի հայրական տունը կառուցվել է 1882թ.-ին, իսկ ցուցասրահը` 1973թ.-ին: Խորհրդային շրջանում որոշ բարենորոգման աշխատանքներից հետո առ այսօր Տերյանի տուն-թանգարանում որևէ վերականգնողական աշխատանք չի իրականացվել, ինչի հետևանքով ցուցասրահում նկարները հնացած և խունացած են, կահավորումն ու տեխնիկական լուծումները՝ ոչ արդիական, իսկ հուշային հատվածը` հայրական տունը, փլուզման եզրին է, քանի որ ծածկի հիմնական գերանների մեծ մասը փտած են, իսկ կրող պատերը՝ խարխուլ: Սակայն տեխնիկական և շինարարական լուծումները միայն բավարար չեն թանգարանին նոր շունչ հաղորդելու համար. թանգարանը բովանդակային տեսանկյունից ևս համալրման և թարմացման կարիք ունի, քանի որ այն հիմնադրվել   է   խորհրդային  ժամանակաշրջանում   և  անցել  է  որոշակի «գրաքննություն», ուստի Տերյանը ներկայացված է  պարզապես որպես աշունը  գովերգող  պոետ`  անտեսելով  նրա  հասարակական, քաղաքական և ազգային նշանակալի գործունեությունը: Այս համատեքստում տերյանագետների  և  գրականագետների  մասնակցությամբ պետք է ծավալուն աշխատանքներ տարվեն արխիվներում էքսպոնատների թարմացման և ավելացման նպատակով:

Հաշվի առնելով, որ 2016 թվականին «Ջավախքին աջակցություն» հիմնադրամի կողմից իրականացվել է Ջիվանու տուն-թանգարանի հիմնադրման ծրագիրը Ախալքալաքի Կարզախ գյուղում, որը բարձր գնահատականների է արժանացել թանգարանագետների և արվեստաբանների կողմից`  մենք նախաձեռնել ենք ՀՀ և Վրաստանի պետական կառույցների և այլ կազմակերպությունների հետ գործընկերությամբ իրականացնել Տերյանի տուն-թանգարանի կապիտալ վերանորոգման և արդիականացման ծրագիրը:

Ինչպե՞ս աջակցել նախագծին

Ինչպե՞ս աջակցել նախագծին

ՀՀ Շիրակի մարզը և Վրաստանի Սամցխե-Ջավախք և Քվեմո Քարթլի նահագները, ունենալով բարձրլեռնային դիրք, ջրային հարուստ ռեսուրսներ, տաք և բուժիչ ջրերով բնական աղբյուրներ, սաղարթախիտ անտառներ, հետաքրքիր ավանդույթներով ու կենցաղային նիստուկացով ազգաբնակչություն, ունեն զբոսաշրջության համար բացառիկ նպաստավոր նախապայմաններ: Այդուհանդերձ, չնայած մեծաթիվ բնական, նյութական ու հոգևոր արժեքների առկայությանը, ներկայումս օգտագործվում է վերոնշյալ տարածքների զբոսաշրջային ռեսուրսների չնչին տոկոսը:

Ելնելով այս հանգամանքից` «Ջավախքին աջակցություն» հիմնադրամը (ՋԱՀ) և Տարածաշրջանային զարգացման հիմնադրամը նախաձեռնել են ՀՀ Շիրակի մարզում և Վրաստանի Սամցխե-Ջավախք և Քվեմո Քարթլի նահագներում գյուղական տուրիզմի զարգացման ծրագրի իրականացումը: Ծրագիրը կնպաստի զբոսաշրջության ոլորտի զարգացմանը և զբոսաշրջիկների թվի կտրուկ ավելացմանը, ինչն էլ իր հերթին կհանգեցնի աշխատատեղերի բացմանը, գյուղական արտադրանքի տեղում իրացմանը, ազգաբնակչության եկամուտների աճին, հեռավոր լեռնային գյուղերում կյանքի աշխուժացմանն ու տարածաշրջանների ընդհանուր զարգացմանը:

Գյուղական տուրիզմի զարգացման հնարավոր տարբերակներից է ՀՀ Շիրակի մարզում և Վրաստանի Սամցխե-Ջավախք և Քվեմո Քարթլի նահագներում օթևանատների ցանցի հիմնումը: Միջազգային պրակտիկայի ուսումնասիրման հիման վրա ծրագրով նախատեսվում է օթևանատների շրջանակներում հիմնել զբոսաշրջային ծառայություններ մատուցող մի շարք ծառայություններ, որոնք անմիջականորեն շաղկապված կլինեն տեղի ազգաբնակչության սովորույթների, կենցաղասպասարկման, զբաղմունքի, արտադրանքի ստացման ձևերի և այլնի հետ: Ելնելով Շիրակի մարզի և Սամցխե-Ջավախք և Քվեմո Քարթլի նահանգների առանձնահատկություններից՝ մասնավորաբար ծրագրվում է օթևանատների շրջանակներում կազմակերպել լեռնագնացություն, ձիարշավներ, գյուղական կյանքի, կենցաղի, գյուղատնտեսական արտադրաձևերի, արհեստագործության ներկայացումներ և այլն: Զբոսաշրջիկին առաջարկվող ծառայությունների թվում են լինելու նաև տարածաշրջանների տեսարժան վայրեր, պատմամշակութային հուշարձաններ և այլ հիշարժան վայրեր այցելությունների կազմակերպումը: Օթևանատների շրջանակներում կազմակերպվելիք լեռնագնացությունները նախատեսվում է իրականացնել լեռնագնաց մեքենաների օգնությամբ: Գյուղական կյանքի, կենցաղի, գյուղատնտեսական արտադրաձևերի, արհեստագործության և հիշարժան վայրերի հետ ծանոթացումները կիրականացվեն հատուկ մասնագիտացված էքսկուրսավարների ու ուղեկցորդների միջոցով:

Հավելենք, որ գյուղատնտեսությունը գյուղի պահպանման եւ զարգացման առումով միշտ դիտարկվել է որպես ագրոտուրիզմի զարգացման պահուստներից մեկը եւ որպես գյուղական համայքների եկամուտների աղբյուր, միշտ էլ շեշտադրվել է ագրոտուրիզմի զարգացման կարեւորությունը գյուղական վայրերում: Ծրագրի արդյունքում տասնյակ հյուրանոցային տնտեսություն ակտիվորեն կներգրավվեն ագրոտուրիզմի մատուցման ծառայություններում: Նշենք, որ տուրիզմի այս ձեւը մեծածավալ ներդրումներ չի պահանջում եւ որպես ներդրող հանդես է գալիս գյուղաբնակը: Հարկ է փաստել, որ անհրաժեշտ պայմաններ ապահովելու համար գյուղացիներին անտոկոս վարկեր են տրամադրվելու ՋԱՀ և ՏԶՀ հիմնադրամների կողմից: Այսպիսով` կառուցելով կամ վերակառուցելով սեփական բնակատեղին, գյուղացին զբաղվում է փոքրիկ բիզնեսով եւ գիշերակացի ու նախաճաշի համար ստեղծված պայմաններով հնարավորություն ստեղծում գյուղ այցելած զբոսաշրջիկին կտրվել աղմկոտ քաղաքից եւ բանուկ այս հատվածում հանգստանալ:

Ինչպե՞ս աջակցել նախագծին